ҚАР РЕСУРСТАРЫНЫҢ ӨЗГЕРІСІН ЖЕРГІ БАҚЫЛАУЛАРДАН БАҒАЛАУ

Аңдатпа

Қазгидрометтің 1960-2019 жылдардағы деректері негізінде Ертіс өзенінің 10 өзен-саласы алаптарындағы жауын-шашын сомасжиынтығының, қар жамылғысының биіктігі мен сулылығының өзгергіштігі бағаланды. Риддер МС бақылаулары бойынша қараша–наурыз айларында ауаның орташа температурасының өсуі 0.15°с/10 жылды құрайды. Қараша–наурыз айларында жауын-шашын мөлшері артады (12,4 мм/10 жыл). 1960-1990 және 1991-2019 жылдар кезеңінде метеостанция алаңдарындағы тұрақты рейка бойынша өлшенген қар биіктігінің ең үлкен шамаларының орташа мөлшері таулардағы қар жамылғысының биіктігі мен сулылығының шамасы 10-70%-ға ұлғайды, маршруттық қар түсіру пункттерінің 72%-ға көп болды. ArcGIS бағдарламасында жыл сайын наурыз айында қар жамылғысының орташа биіктігі мен сулылығын
бөлу карталары жасалды. Карталарды салыстыру көрсеткендей, соңғы 30 жылда орта есеппен 200 мм және одан да көп қар қоры қалыптасатын Қазақстандық Алтайдың орта және биік таулы бөлігін қамтитын аумақтың ауданы ұлғайды.