ҚАЗАҚСТАННЫҢ ОҢТҮСТІГІНДЕГІ КӨКТЕМГІ-ЖАЗҒЫ ЖАРТЫЖЫЛДЫҚТАҒЫ АУА ТЕМПЕРАТУРАСЫНЫҢ КЛИМАТТЫҚ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ
Article Sidebar
Main Article Content
Аңдатпа
Аннотация. Қазақстан Республикасының оңтүстік аймағындағы температураның өзгеруін зерттеудің
ғылыми нәтижелері 1990-2020 жылдардағы ұзақ мерзімді климаттық деректер негізінде берілген. 11 метеостанция бойынша: Алматы, Айдарлы, Жаркент, Лепсі, Матай, Қазалы, Қызылорда, Тасты, Тараз, Түркістан, Шымкент. Жұмыстың негізгі мақсаты болып жатқан климаттық өзгерістер фонында оңтүстік өңірде көктемгі орташа айлық температураның үлкен ауытқуларының қалыптасу жағдайларын анықтау және оның өзгеру тенденциясын анықтау. Жұмыстың өзектілігі ауа температурасы климаттың өзгеруінің көрсеткіштерінің бірі болып табылатындығында. Жылдың жылы жартысында ауа температурасының үлкен ауытқулары ауыл шаруашылығы өніміне зиянды әсер ететін апатты құрғақшылыққа әкелуі мүмкін. Зерттелетін аумақ үшін температура ауытқуларының кеңістік-уақытша таралуына жүйелі статистикалық талдау жүргізілді. Экстремалды температура айлары қарастырылады.Температураның экстремалды көктемгі-жазғы айларының қалыптасуының айналым шарттары.Алынған нәтижелерді төтенше қауіпті құбылыстарды болжау әдістерін әзірлеуде пайдалануға болады.
Article Details
##submission.citations##
Скаков А.А. Об использовании некоторых крупномасштабных циркуляционных характеристик для прогноза
оттепелей и сильных морозов в Казахстане // Труды КазНИИ Гидрометцентра СССР, 1984. – Вып. 92. – С. 111-117.
Мурадов М.А. Использование особенностей циркуляции в стратосфере при прогнозе крупной и экстремальной
аномальности температуры воздуха в холодном полугодии в Казахстане // Труды Гидрометцентра СССР, 1978. –
Вып. 206. – С. 109-119.
Чичасов Г.Н. О пространственно-временной структуре крупных аномалий термического режима Казахстане //
Труды КазНИИ. –Алма-Ата, 1987.
Ежегодный бюллетень мониторинга состояния и изменения климата в Казахстане. – Астана: Национальная
гидрометеорологическая служба Республики Казахстан, 2020.
Climate Chage2001.The Scientific Basis.Contribution of Working Group I to the third Assessment Policymakers the
Summary for Technical Summary.Report-WMO/UNER. 2001.
Турулина Г.К. Статистические характеристики рядов средней суточной температуры воздуха в Казахстане //
Труды КазНИИ Госкомгидромета, 1986. – Вып. 94. – С. 89-102.
Долгих С.А. Мониторинг и сценарии изменения климата РК с учетом глобального потепления: Автореф. …
канд. геогр. наук. – Алматы, 1999. – 130 с.
Folland C.K., Rayner N.A., Brown S.J., Smith Т.М., Shen S.S.P., Parker D.E., Macadam I., Jones P.D., Jones R.N.,
Nicholls N., Sexton D.M. Global temperature change and its uncertainties since 1861 // Geophysical Research Letters. – 2001. –
Vol. 28. – P. 2621-2624.
Батырева О.В., Лукиянова Л.Е. Особенности распределения крупных аномалий температуры воздуха и осадков
на территории СССР // Труды Гидрометцентра СССР, 1985. – Вып. 262. – С. 3-17.
Куликова И.А. Использование ожидаемого индекса зональной циркуляции атмосферы для прогноза аномалий
средней месячной температуры воздуха // Труды КазНИИ Госкомгидромета, 1978. – Вып. 206. – С. 102-108.
Сальников В.Г., Турулина Г.К., Полякова С.Е., Долгих С.А. Современные тенденции изменения климата //
Материалы международной научной конференции посвященной 75-летию КазНУ им. аль-Фараби. Алматы, 2009. – 216 с.
VII Национальное сообщение Республики Казахстан к Рамочной конвенции ООН об изменении климата
(РКИК ООН). – Астана, 2017. – С. 97-113.