"ТЫҢ" МЕГАЖОБАСЫНЫҢ САЛДАРЫ: ТЫҢ КЕҢІСТІК ЖӘНЕ ОНЫ ИГЕРУ
Article Sidebar
Main Article Content
Аңдатпа
Аннотация. Еділ бойынан Алтайға дейінгі Еуразия далалық белдеуінің шығыс секторын дала титулдылығының динамикасы бойынша зерттеу нәтижелері берілген. Кеңестік тың игеру мегажобасымен жүзеге асырылған жазықтардағы аймақтық далалық экожүйелерді астық алқаптарымен тез және толық дерлік ауыстыру далалық аймақта ерекше тың кеңістікті қалыптастырды. Кейінгі қайта құрулардың нәтижесінде тыңнан кейінгі кеңістікке, кейін агроэкспорттық кеңістікке айналды. Бұл кеңістіктердің қалыптасуының жетекші факторлары, олардың негізгі сапалық сипаттамалары мен өзіндік ерекшеліктері сипатталған. «Целина» мегажобасының үйлесуі мен даланың өзін-өзі қалпына келтіру мүмкіндігін көрсеткен егіс алқаптарының жаппай бас тартуы дала шөптерін жаңартудағы бірегей тәжірибе ретінде қарастырылады. Қолданыстағы және жаңа тенденцияларды ескере отырып, оңтайлы экономика және табиғи қауымдастықтар принципі бойынша ұйымдастырылған ымыралы кеңістікке көшу схемасы ұсынылады.
Article Details
##submission.citations##
Chibilev A. A., Nurushev M. Zh., Levykin S. V., Gulyanov Yu. A., Yakovlev I. G., Kazachkov G. V., Akhmedenov K. M., Shpigelman M. I., Grudinin D. A. Volga-Ural saiga population: dynamics, resources, migrations, problems of integration into agricultural landscapes // Steppe Eurasia – sustainable development: collection of materials of the international forum / in: Kazeev KSh (ed); Southern Federal University. - Rostov-on-Don, Taganrog, 2022. P. 259 –262.
Chibilev A. A., Levykin S. V., Kazachkov G. V. Developing Institutional Support for Rational Steppe Land Use. 2023. vol 250. Springer, Cham. https://doi.org/10.1007/978-3-030-78083-8_5
Chibilyov A. A., Levykin S. V., Chibilyov A. A. Megaprojects of the Twentieth Century and Recent Spatial Developments in Agricultural Regions in Russia’s European and Ural Parts. 2023. vol 252. Springer, Cham. https://doi.org/10.1007/978-3-030-78105-7_19
Gulyanov Yu. A. Agricultural aspects of the spatial development of the steppe and forest-steppe regions of the Urals and Western Siberia // Geographical foundations of the spatial development of the agricultural post-virgin regions of the Urals and Siberia / In: Chibilev A.A (ed). Institute of Steppe of the Ural Branch of RAS, - Orenburg: IS UrO RAN. 2022. P. 87 – 124.
Levykin S. V. Ecological and socio-economic consequences of the development of virgin lands in the Orenburg region in 1954-1962. // In: Geography, economics and ecology of the Orenburg region. Collection dedicated to the 250th anniversary of the Orenburg province. – Orenburg.1994. P. 88 – 92.
Levykin S. V. The loss of the zonal steppes of Northern Eurasia is a sad result of the outgoing century // In: Strategy for nature management and biodiversity conservation in the 21st century: Material of the All-Russian scientific. youth conf. Orenburg. 1999. P. 61 –62.
Levykin S. V., Kazachkov G. V. To the adjustment of the agricultural paradigm of virgin land campaigns // Questions of steppe science. 2009. №7. P. 64 – 71.
Levykin S. V., Kazachkov G. V. Orenburgskaya Tarpania as the key element of steppe social and ecological rehabilitation // Environment and Human: Ecological Studies. 2017. №3. P. 9 – 23.
Levykin S. V., Penzeva S. V. The specifics of professional responsibility in assessing the geoecological consequences of virgin lands // Proceedings of the Orenburg State Agrarian University. 2004. №4. P.116 – 118.
Levykin S. V., Kazachkov G. V., Yakovlev I. G., Grudinin D. A. Landscape-forming role of Lessing's feather grass in the process of formation of secondary steppes of the Trans-Volga-Ural region // Izvestia of the Samara Scientific Center of the Russian Academy of Sciences 2014. T. 16. №1(4). P. 1092 – 1095.
Levykin S. V. Kazachkov G. V. Chibilyova V. P. The modern paradigm of virgin lands: plowing up new steppes or agro-revival of the Non-Black Earth region? Assessment from the standpoint of a constructive model of the steppe // Regional Environmental Issues, 2015. № 2. P. 170 – 177.
Levykin S. V. Kazachkov G. V. Chibilyova V. P. The modern paradigm of virgin lands: plowing up new steppes or agro-revival of the Non-Black Earth region? Biospheric significance and prospects // Regional Environmental Issues. 2015. №3. P. 228 – 233.
Levykin S. V., Chibilev A. A., Gulyanov Yu. A., Silantieva M. M., Kazachkov G. V., Yakovlev I. G. Environmental and landscape significance of steppe megaprojects // Ukrainian Journal of Ecology, 2019. 9(3). P. 371 – 375.
Alechin V. V. Vegetation cover of the steppes of the Central Chernozem region. Donpoligrafbum. Voronezh. 1925. P. 110.
Alekhin V. V. Steppes. Vegetation of the USSR in the main zones. Sovetskaya Nauka. Moscow, 1951. P. 256 – 321.
Chibilev A. A. The face of the steppe (Eco-geographical essays on the steppe zone of the USSR). Gidrometeoizdat, - Leningrad, 1990. P. 192.
Chibilev A. A. Ecological optimization of steppe landscapes. Institute of Ecology of Plants and Animals, Sverdlovsk. 1992. P.170.
Rychkov A. V. The development of virgin lands and the search for new innovative forms // Omsk Scientific Bulletin. 2013. №5(122). P.2 6 – 29.
Zabelin I. M. Travel deep into the Science – Moscow. 1976. P. 78.
Development of agriculture in the main areas of development of virgin and fallow lands. Moscow. 1994. P. 32.
Republic of Kazakhstan: the 50th anniversary of the beginning of the development of virgin and fallow lands // Statistic collection. Edited by B. Tortayev.Agency of the Republic of Kazakhstan on Statistics. Almaty. 2003. P. 127.
40 years of development of virgin and fallow lands of the Orenburg region in 1954-1993. – Orenburg: Orenburg Region Department of Statistics. 1994. P. 78.
Einaudi, G. Khrushchev reported planning to give up Virgin-Land Farms. New York Times, 1964, February 23. P. 2.
Akhanov Zh. U., Sokolenko E. A. Agroecological potential of northern Kazakhstan // Bulletin of the Academy of Sciences of the Kazakh SSR. 1990. No4. P. 48 – 58.
Bovids (Bovidae). Edited by A. A. Danilkin. KMK Scientific Press Ltd, Moscow. 2005. P. 550.
Fadeev V. A., Sludsky A. A. Saiga in Kazakhstan: (Ecology, economic importance). -Alma-Ata: Nauka, 1982. P. 160.
Zhirnov L. V. Return to Life: Ecology, Conservation and Use of the Saiga. – Moscow: Lesnaya promyshlennost, 1982. P. 224.
Smelyanskiy I., Kirilyuk V., Titova S. Saiga came back to Russian Zavolzhia // Saisa News. – 2023. №28. P. 23 – 25.
Smelyanskiy I., Koshkina A. Two new protected areas for saiga conservation in Kazakhstan // Saiga News, 2023. №28. P. 29 – 30.
Kirilyuk V. Mongolian dzeren. Daursky State Nature Biosphere Reserve web-site. http://daurzapoved.com/index.php/ru/home?catid=0&id=129 Accessed 13 April 2023.
Internet resource https://stat.gov.kz/ru/region/aktobe/
Internet resource https://rosstat.gov.ru/folder/509