АҚТӨБЕ ҚАЛАСЫНДАҒЫ ҚАЛАЛЫҚ ЖАСЫЛ ЖЕЛЕКТЕРДІ ЖЕРГІЛІКТІ ХАЛЫҚТЫҢ ҚАБЫЛДАУЫ ТҰРҒЫСЫНАН БАҒАЛАУ

Main Article Content

Гульшат Нургалиева
Айгул Сергеева
Алтынбек Хамит
Мурат Махамбетов

Аңдатпа

Мақалада Ақтөбе қаласындағы жасыл аумақтарға тұрғындардың қанағаттану деңгейінің әсері қарастырылған. Зерттеу жасыл кеңістіктердің эмоционалдық және физикалық әл-ауқаты үшін маңыздылығын бағалайтын тұрғындардың сауалнамасын талдауды қамтиды. Зерттеудің мақсаты – тұрғындардың пікірлерін ескере отырып, қаланы абаттандырудағы проблемаларды анықтау. Тұрақты даму тұрғысынан алғанда, Ақтөбе қаласының негізгі проблемаларының бірі қорғаныш жасыл белдеулері мен демалыс аймақтарының жеткіліксіз дамуы болып табылады. Сауалнама нәтижелері жаңа жасыл аумақтарды құру және жасыл аумақтардың маңыздылығын арттыру бастамалары қала дамуының негізгі бағыттарына айналуы тиіс екенін көрсетеді. Жерді қашықтықтан зондтау деректері негізінде Ақтөбе қаласының шегіндегі жасыл алқаптардың жалпы фитомассасының жекелеген сыныптарының кеңістіктік сипаттамалары, сондай-ақ қаланың аумақтық аймақтарының кеңістіктік сипаттамалары анықталды. Жасыл аумақтардың болуы қоршаған ортаны жақсартып қана қоймайды, сонымен қатар әлеуметтік белсенділікті арттырады, күйзелісті азайтады және демалу және қарым-қатынас үшін қолайлы атмосфера жасайды. Ақтөбедегі жасыл желектердің сапасын арттыру және жақсарту бойынша ұсыныстар да тұрғындардың көңілінен шығу мақсатында қарастырылуда. Зерттеу нәтижелерін ірі қалалардың жергілікті өзін-өзі басқару органдары қаланы көгалдандыру жүйесін жақсарту үшін пайдалана алады. Қорытындылар жасыл кеңістіктерді қала құрылысына енгізудің маңыздылығын және қолайлы қалалық ортаны құру үшін оларды қорғау және дамыту қажеттілігін көрсетеді.

Article Details

Бөлім
Земельные ресурсы, ландшафтоведение и рациональное природопользование
##submission.authorBiographies##

##submission.authorWithAffiliation##

География ғылымдарының кандидаты, география, туризм және су ресурстары кафедрасының қауымдастырылған профессоры (Х. Досмұхамедов атындағы Атырау университеті, Атырау, Қазақстан; nurgaliyevagzh@mail.ru)

##submission.authorWithAffiliation##

География ғылымдарының кандидаты, география және туризм кафедрасының профессоры (Қ. Жұбанов атындағы Ақтөбе өңірлік университеті, Ақтөбе, Қазақстан; sergeyeva.aigul@gmail.com)

##submission.authorWithAffiliation##

География және туризм кафедрасы (Қ. Жұбанов атындағы Ақтөбе өңірлік университеті, Ақтөбе, Қазақстан; akhamit@zhubanov.edu.kz)

##submission.authorWithAffiliation##

PhD, экология кафедрасының қауымдастырылған профессоры (Қ. Жұбанов атындағы Ақтөбе өңірлік университеті, Ақтөбе, Қазақстан; murat.makhambetov@zhubanov.edu.kz)

##submission.citations##

Dorst H., Jagt A., Raven R., Runhaar H. Urban greening through nature-based solutions – Key characteristics of an emerging concept // Sustainable Cities and Society. – 2019. – No 49. – 101620 p. https://doi.org/10.1016/j.scs.2019.101620.

Sturiale L., Scuderi A. The Evaluation of Green Investments in Urban Areas: A Proposal of an eco-social-green Model of the City // Sustainability. – 2018. – No10 (12). – 4541 p. https://doi.org/10.3390/su10124541

Меркулова С. В., Кочуров Б. И., Меркулов П. И., Ивашкина И. В. Озеленение как фактор улучшения экологической обстановки урбанизированных территорий (на примере города Саранска) //Экология урбанизированных территорий. – 2018. – № 3. – С. 13-18. https://doi.org/10.24411/1816-1863-2018-13013

Баймаганбетова Г. А., Голубева Е. И. Космические снимки для картографирования и мониторинга состояния зеленого каркаса г. Астаны //ИнтерКарто/ИнтерГИС. – 2016. – Т. 22. – С. 370-379.

Гладов А. В. Озеленение как фактор повышения благоустройства города (на примере городского округа Самары) //Вестник Самарского государственного университета. – 2015. – № 2 (124). – С. 207-215.

Серекеева Г., Айтбаева Г. К., Жумабаева Г. Р. Основные аспекты и требования озеленения городской среды //Экономика и социум. – 2019. – № 6 (61). – С. 806-808.

Naydenov К.M., Atanasov D.S. Green city – future sustainable development and smart growth // InterCarto. InterGIS. – 2022. – No 28. – P. 35-42. https://doi.org/10.35595/2414-9179-2022-1-28-35-42

Ling T., Hung W., Lin C., Lu M. Dealing with Green Gentrification and Vertical Green-Related Urban Well-Being: A Contextual-Based Design Framework // Sustainability. – 2020. – No12 (23). – 10020 p. https://doi.org/10.3390/su122310020

Wellmann T., Schug F., Haase D., Pflugmacher D., Linden S. (2020). Green growth? On the relation between population density, land use and vegetation cover fractions in a city using a 30-years Landsat time series // Landscape and Urban Planning. – 2020. – No202. – 103857 p. https://doi.org/10.1016/j.landurbplan.2020.103857.

Зотова Н. А., Блонская Л. Н. Анализ озеленения территорий различного назначения в г. Уфе //Актуальные проблемы лесного комплекса. – 2009. – № 23. – С. 166-169.

Ревич Б. А. Значение зеленых пространств для защиты здоровья населения городов //Анализ риска здоровью. – 2023. – № 2. – С. 168-185.

Jim C. Y. Sustainable urban greening strategies for compact cities in developing and developed economies // Urban Ecosystems. – 2013. – Vol.16. – P. 741-761 https://doi.org/10.1007/s11252-012-0268-x

Li F., Wang R., Paulussen J., Liu X. Comprehensive concept planning of urban greening based on ecological principles: a case study in Beijing, China // Landscape and urban planning. – 2005. – Vol.72 (4). – P. 325-336. https://doi.org/10.1016/j.landurbplan.2004.04.002

Alavi S. A., Esfandi S., Khavarian-Garmsir A. R., Tayebi S., Shamsipour A., Sharifi A. Assessing the Connectivity of Urban Green Spaces for Enhanced Environmental Justice and Ecosystem Service Flow: A Study of Tehran Using Graph Theory and Least-Cost Analysis // Urban Science. – 2024. – No8 (1). – 14 p. https://doi.org/10.3390/urbansci8010014

Sergeyeva A., Khamit A., Кoshim A., Makhambetov M. Ecological State Assessment of Urban Green Spaces Based on Remote Sensing Data. The Case of Aktobe City, Kazakhstan// Journal of Settlements & Spatial Planning. – 2021. – No12(2). – P. 83-92 https://doi.org/10.24193/JSSP.2021.2.02

Дылдаев М. М. Экологическое состояние зеленых массивов и насаждений в пределах урбанизированных территорий Кыргызской Республики //Наука и новые технологии. – 2012. – № 3. – С. 120-122.

Loughran K. Urban parks and urban problems: An historical perspective on green space development as a cultural fix //Urban Studies. – 2020. – Т. 57. – № 11. – P. 2321-2338. https://doi.org/10.1177/0042098018763555

Варзарева В. Г., Трушева Н. А., Передельский Н. А., Федоровская М. Г., Сазонец Н. М., Уджуху М. И. Проблемы озеленения городов юга России на примере Майкопа //Актуальные проблемы лесного комплекса. – 2016. – № 44. – С. 154-159.

Абиев С. А., Айпеисова С. А., Утарбаева Н. А. Жизненное состояние древесных насаждений в условиях города Актобе (Казахстан) //Ukrainian Journal of Ecology. – 2017. – № 7 (4). – С. 51-55. https://doi.org/10.15421/2017_86

Панчук А. А. Проблемы и перспективы озеленения крупных городов России: экономические, экологические и социальные аспекты (на примере Санкт-Петербурга) //Вестник Российской академии естественных наук. – 2015. – Т. 19, № 2. – С. 48-51.

Дарбаева Т. Е., Кенжина С. М. Орал қаласы маңы мен қалаға жақын аймақтарды дала бұталарымен көгалдандыру //Вестник Атырауского университета имени Халела Досмухамедова. – 2019. – Т. 52. № 1. – С. 135-143.

Сергазинова З. М., Кукушева А. Н. К вопросу о состоянии озелененных городских территорий и их влияния на качество среды г. Аксу //Вестник КазНУ. Серия биологическая. – 2023. – Т. 97, № 4. – С. 61-70.

Khamit A., Utarbayeva N., Shumakova G., Makhambetov M., Abdullina A., Sergeyeva A. Assessment of the State of the Landscaping System in the City of Aktobe, the Republic of Kazakhstan, under Conditions of Man-Made Load Using Remote Sensing //Urban Science. – 2024. – № 8 (2). – P. 34. https://doi.org/10.3390/urbansci8020034