СУЛЫ ГОРИЗОНТТАРДЫ БАСҚАРУДЫҢ БАЛАМАЛЫ ШЕШІМІ ЖӘНЕ АУЫЛ ШАРУАШЫЛЫҒЫНДА ИНФИЛЬТРАЦИЯ МЕН АККУМУЛЯЦИЯ ӘДІСТЕРІН ҚОЛДАНУ
Article Sidebar
Main Article Content
Аңдатпа
Климаттың өзгеруі әлемдегі су ресурстарына айтарлықтай әсер етеді, ауа райының болжамсыз болуына әкеліп, дәстүрлі су ресурстарын басқару әдістерінің кемшіліктерін анықтайды. Ұзаққа созылған қуаңшылықтар, дауыл белсенділігінің күшеюі, қар жамылғысының азаюы және ағын динамикасының өзгеруі су қауіпсіздігін қамтамасыз етуде қосымша қиындықтар туғызады. Дәстүрлі гидротехникалық құрылыстар, соның ішінде бөгеттер мен су қоймалары, маңызды рөл атқарады, бірақ әсіресе құрғақ аймақтарда суды жергілікті деңгейде тиімді бөлу мәселесін әрдайым шеше бермейді. AgMAR сияқты ауыл шаруашылығын суару әдістері суды тиімді пайдалануға ғана емес, жер асты су қорын толықтыруға да мүмкіндік береді, осылайша жер үсті су көздеріне тәуелділікті азайтады. Бұл зерттеуде Қазақстанда ауыл шаруашылығын басқарылатын сулы горизонттарды толықтыру (AgMAR) жүйесін енгізу мүмкіндігі қарастырылады. Топырақ қабаттарын, су ағынының динамикасын және MAR қағидаларын модельдеу үшін PyVista кітапханасы негізінде жасалған 3D- визуализациясы қолданылады. Зерттеу нәтижелері AgMAR жүйесінің ауылдық аймақтардағы ирригация және су ресурстарын басқару үшін үлкен әлеуетке ие екенін көрсетеді. Негізгі артықшылықтарына жер асты сулары деңгейінің тұрақтануы, маусымдық жауын-шашын кезінде сулы горизонттардың толықтырылуы, жер асты суларының сапасының жақсаруы және тұщы судың қолжетімділігінің артуы жатады.
Article Details
##submission.citations##
Sallwey J., Barquero F., Fichtner T., Stefan C. Planning MAR Schemes Using Physical Models: Comparison of Laboratory and Field Experiments. Applied Sciences. 9. 3652. – 2019. 10.3390/app9183652
Bachand S. M., Hossner R., Bachand M. A. 2017 OFR demonstration site monitoring and analyses: Effects on soil hydrology and salinity, and potential implications on soil oxygen. – 2019.
Dahlke H. E., Brown A. G., Orloff S., Putnam D., O‘Geen T. Managed winter flooding of alfalfa recharges groundwater with minimal crop damage// California Agriculture. – 2018. – Vol. 72, No. 1. –P. 1–75. https://doi.org/10.3733/ca.2018a0001
Harter T., Dahlke H. E. Out of sight but not out of mind: California refocuses on groundwater // California Agriculture. – 2014. – Vol. 68, No. 3. – P. 54–55. https://doi.org/10.3733/ca.v068n03p54
Impact of Flood-MAR strategy in California, USA [Электрон. ресурс]. – URL:https://floodmar.org/ (дата обращения: 26.12.2024).
Declan P., Joanne V., Dennis G., James B., Pascal C. Managed aquifer recharge for agriculture in Australia – History, success factors and future implementation //Agricultural Water Management. – 2023. – Vol. 285. https://doi.org/10.1016/j.agwat.2023.108382.
Tabea M., Lutz A., Philipp W. Managed aquifer recharge as a potential pathway of contaminants of emerging concern into groundwater systems – A systematic review// Chemosphere. – 2024. – Vol. 364. https://doi.org/10.1016/j.chemosphere.2024.143030.
TERESA, Urban water management: German expertise for Kazakh cities [Электрон. ресурс]. – URL:https://www.teresa.inowas.com/ (дата обращения: 26.12.2024).
Платформа Google Earth [Электрон. ресурс]. – URL:https://earth.google.com/web/ (дата обращения: 26.12.2024).
Amanzholova R., Sarsekova D., Stefan C., Sagin J., King R., Timur E. TVET IT technologies support for the water resources, agro forest shelterbelts sustainability, 2024 IEEE 4th International Conference on Smart Information Systems and Technologies (SIST): Мат-лы Международ. конф. Astana, Kazakhstan, 2024. Astana, 2024. P. 239-244, https://doi.org/10.1109/SIST61555.2024.10629634
Spain's catastrophic floods by the numbers: At least 219 dead, 93 missing and billions in damage [Электрон. ресурс]. – URL:https://www.independent.co.uk/news/valencia-ap-spain-madrid-andalusia-b2643313.html (дата обращения: 26.12.2024).
Отслеживание сезонных наводнений в Казахстане с течением времени. Кызылагашский район. 2010 [Электрон. ресурс]. – URL:https://astanatimes.com/2024/04/tracing-kazakhstans-seasonal-floods-through-time/ (дата обращения: 26.12.2024).
Absametov M. K., Murtazin E., Kulagin V. V., Makyzhanova A., Ismagulova A. Infiltration and colmatation dynamics on physical models’ study by infiltration basins at artificial groundwater recharge// Water Conservation & Management. 2024. Vol. 7. №1. P. 45-54. 10.26480/wcm.01.2023.45.54
Sparovek G., de Jong van Lier Q., Marcinkonis S., Rogasik J., Schnug E. A simple model to predict river floods - A contribution to quantify the significance of soil infiltration rates // Landbauforschung Volkenrode. – 2002. Vol. 52. № 3. P. 187-195.
Köhne J., Júnior J., Köhne S., Tiemeyer B., Lennartz B., Kruse J. (2011). Double ring and tension infiltrometer measurements of hydraulic conductivity and mobile soil regions// Pesquisa Agropecuária Tropical. –2011. Vol. 41. P.336-347. 10.5216/pat.v41i3.11376.
Python. Плагин PyVista. Детальная документация [Электрон. ресурс]. – URL:https://docs.pyvista.org/ (дата обращения: 26.12.2024).