ШЫҒЫС ҚАЗАҚСТАНДАҒЫ СУЛАНДЫРУ ҮШІН ЗЕРТТЕЛГЕН ЖЕР АСТЫ СУЛАРЫНЫҢ ҚАЗІРГІ ЖАҒДАЙЫН БАҒАЛАУ
Article Sidebar
Main Article Content
Аңдатпа
Зерттеудің мақсаты Шығыс Қазақстандағы жер асты су көздерін дамыту және қорғау, суару үшін мәліметтерді сақтау бойынша басқару шешімдерін ғылыми негіздеу және геоақпараттық қамтамасыз ету болып табылады. Аймақтық гидрогеохимиялық зерттеулер, сынамаларды зертханалық талдау және ГАЖ картасын жасау жүргізілді. Жер асты суларының болжалды ресурстық әлеуетін және карталарды пайдалануды құрайтын геоақпараттық және аналитикалық ішкі жүйе әзірленді. Суаруға арналған судың пайызы (минералдануы < 1 г/л) және 54,74 мың шаршы метрге дейінгі аумақта пайдалану мүмкіндігі. га құрылды. Қазіргі заманғы пайдалану деңгейі төмен суды пайдаланудың жоғары әлеуеті анықталды. Нәтижелер зертханааралық сынақтар мен заманауи жағдайларды ескере отырып, мұрағат деректерін қайта бағалау арқылы расталды. Сулардың ластанбаған табиғи тану расталды, бұл оларды суаруға пайдалану мүмкіндігін ашады.
Article Details
##submission.citations##
United Nations. The United Nations World Water Development Report 2022: Groundwater: Making the Invisible Visible. – UNESCO, Paris. https://www.unesco.org/reports/wwdr/2022/en (дата обращения: 06.11.2023).
Margat J., van der Gun J. Groundwater around the World: A Geographic Synopsis. – CRC Press/Balkema, 2013. – 372 p. https://doi.org/10.1201/b13977.ngwa.org+7SCIRP+7ResearchGate+7.
Taylor R. G., Scanlon B. R., Döll P., Rodell M., van Beek R., Wada Y., Longuevergne L., Leblanc M., Famiglietti J.S., Edmunds M., Konikow L., Green T. R., Chen J., Taniguchi M., Bierkens M. F. P., MacDonald A., Fan Y., Maxwell R. M., Yechieli Y., Gurdak J.J., Allen D. M., Shamsudduha M., Hiscock K., Yeh P. J.-F., Holman I., Treidel H. Ground water and climate change. // Nature Climate Change. – 2013. – Vol. 3, No. 4. – P. 322–329. https://doi.org/10.1038/nclimate1744. Princeton University+1Публикации Геологической службы США+1.
Смоляр В. А., Буров Б. В., Веселов В. В. Водные ресурсы Казахстана (поверхностные и подземные воды, современное состояние). – Алматы: Ғылым, 2002. – 596 с.
Калмыкова Н. В., Шапиро С. М. Сырдарьинский артезианский бассейн. – Алма-Ата: Ғылым, 1992. – 200 с.
Смоляр В. А., Буров Б. В., Мустафаев С. Т. Ресурсы подземных вод Республики Казахстан // Водные ресурсы Казахстана: оценка, прогноз, управление. – Алматы, 2012. – Т. VIII. – 632 с.
Абсаметов М. К., Мухамеджанов М. А., Сыдыков Ж. С., Муртазин Е. Ж. Подземные воды Казахстана – стратегический ресурс водной безопасности страны. – Алматы, 2017. – 220 с.
Рациональное использование и охрана подземных вод Республики Казахстан в условиях климатических и антропогенных изменений / Под ред. проф. Абсаметова М. К. – Алматы, 2020. – 280 с.
ГОСТ ISO 5667-11-2013. Качество воды. Часть 11. Отбор проб. Руководство по отбору проб подземных вод (ISO 5667-11:2009, IDT).
ГОСТ 31861-2012. Вода. Общие требования к отбору проб.
ГОСТ 28168-89. Почвы. Отбор проб.
Малышев Н. А. Гидрогеология. — М.: Недра, 2004.- 228 с.
Environmental Systems Research Institute (ESRI). ArcGIS Pro Documentation. — URL: https://pro.arcgis.com.
Джакелов А. К. и др. Гидрогеологическое районирование Казахстана по условиям орошения земель подземными водами. — Алма-Ата, 1983.
Шорина С. В., Сычев К. И. Обобщение и анализ гидрогеологических материалов с целью оценки запасов подземных вод речных долин Казахстана., — Алма-Ата, 1972 г.
Постановление Правительства Республики Казахстан от 5 февраля 2024 года № 66. “Об утверждении Концепции развития системы управления водными ресурсами Республики Казахстан на 2024 – 2030 годы” - 57 с.