«География және су ресурстары» журнал туралы

Журналдың мақсаты – Қазақстандағы және жалпы әлемдегі география ғылымындағы жаңа идеяларды, проблемалық мәселелерді, соңғы әзірлемелерді және зерттеу нәтижелерін көрсету.

Ғылыми мақалалар, шолулар, өзекті мәселелер, іргелі және қолданбалы зерттеулер туралы мәселелер жариялайды. Журнал кең ауқымды мамандарға арналған және докторанттардың, мамандар мен ғалымдардың жетістіктері мен ғылыми-зерттеу нәтижелері туралы теориялық және практикалық маңызы бар мақалаларды қамтиды.

Журналда орыс, қазақ және ағылшын тілдерінде мақалалар жарияланады.

Журналдың редакциялық алқасының құрамына жетекші қазақстандық және шетелдік ғалымдар, география ғылымының әртүрлі салаларының мамандары кіреді.

Барлық ғылыми мақалалар плагиатқа тексеріледі және жарияланымдардың сапасын қамтамасыз ету үшін екі рет рецензиядан өтеді.

 

Географиялық зерттеулердегі қазіргі тенденциялар келесі бөлімдерде көрсетілген:

1. Тектоника және сейсмология:

• Белсенді тектоника және сейсмикалық қауіпті бағалау: жер қыртысының заманауи қозғалысын зерттеу, белсенді бұзылуларды анықтау және аймақтағы ықтимал сейсмикалық белсенділікті бағалау, соның ішінде сейсмикалық аймақтарға бөлу үлгілерін әзірлеу және жер сілкінісін болжау.
• Тектоникалық процестердің геоморфология мен гидрологияға әсері: Тектоникалық құрылымдардың өзара байланысын, рельефтің қалыптасуын және гидрографиялық желінің ерекшеліктерін зерттеу.

        2. Палеогеография және геоморфология:

• Палеоклиматты және палеоортаны қайта құру: Ежелгі ландшафттарды, климаттық жағдайларды және әртүрлі геологиялық дәуірлердегі қоршаған ортаның өзгерістерін зерттеу.
• Рельефтің эволюциясы және қазіргі заманғы геоморфологиялық процестер: Қазіргі экзогендік процестерді талдау (эрозия, аккумуляция, көшкін, сел және т.б.) және олардың климаттың өзгеруі және антропогендік жүктеме жағдайында қазіргі рельефтің қалыптасуына әсері.

3. Климатология және метеорология:

• Өңірлік климаттың өзгеруі: температураның, жауын-шашынның, желдің үлгілерінің және басқа климаттық параметрлердің ағымдағы және болжамды өзгерістерін егжей-тегжейлі зерттеу.
• Климаттың басқа табиғи компоненттерге әсері: Климаттың өзгеруінің аймақтың мұздықтарына, су ресурстарына, өсімдіктеріне, жануарлар дүниесіне және ауыл шаруашылығына әсерін зерттеу.
• Ауа-райының төтенше жағдайларын талдау: Қауіпті метеорологиялық оқиғалардың (қуаңшылық, су тасқыны, қатты жел, бұршақ және т.б.) жиілігін, қарқындылығын және кеңістікте таралуын зерттеу және ерте хабарлау жүйесін әзірлеу.

4. Гидрология және су шаруашылығы:

• Су ресурстарының қалыптасуы және таралуы: Орталық Азияның әртүрлі аймақтарындағы өзен ағындарының, жер асты суларының, көлдер мен су қоймаларының қалыптасу заңдылықтарын зерттеу.
• Тапшылық жағдайында су ресурстарын басқару: су ресурстарын ұтымды пайдалану мен қорғаудың ғылыми негізделген тәсілдерін әзірлеу, оның ішінде трансшекаралық су ынтымақтастығы, суару жүйелерін оңтайландыру және суды үнемдеу технологияларын енгізу.
• Су ресурстарына антропогендік әрекеттердің әсерін бағалау: Өнеркәсіптік және ауылшаруашылық суды пайдаланудың, гидроэнергетиканың және шаруашылық қызметтің басқа түрлерінің су ресурстарының сапасы мен санына әсерін зерттеу.

5. Гляциология және геокриология:

• Мұздықтардың мониторингі және модельдеу: Климаттың өзгеруінің әсерінен мұздықтардың динамикасын зерттеу, олардың су ағынына қосқан үлесін бағалау және одан әрі деградацияны болжау.
• Мәңгілік тоңды зерттеу: таулы аймақтардағы мәңгі тоңдардың таралуын, температурасын және динамикасын зерттеп, оның инфрақұрылым мен табиғи экожүйелерге әсерін бағалау.

6. Жер ресурстары, ландшафттану және табиғи ресурстарды ұтымды пайдалану:

• Жер ресурстарының жай-күйі мен тозуын бағалау: Шөлдену, сортаңдану, топырақ эрозиясы және жердің тозуының басқа түрлерінің процестерін зерттеу, олардың алдын алу және қалпына келтіру әдістерін әзірлеу.
• Ландшафттық жоспарлау және табиғи ресурстарды басқаруды оңтайландыру: Табиғи ресурстарды тұрақты басқаруды қамтамасыз ету үшін экологиялық, экономикалық және әлеуметтік факторларды есепке алатын ғылыми негізделген аумақтық жоспарлау схемаларын әзірлеу.
• Экономикалық қызметтің әртүрлі түрлерінің ландшафттарға әсерін бағалау: Ауыл шаруашылығының, өнеркәсіптің, тау-кен өндірісінің және құрылыстың ландшафттардың құрылымы мен қызмет етуіне әсерін зерттеу.

7. Рекреациялық география және туризм:

• Аймақтардың туристік әлеуетін бағалау: Туризмнің әртүрлі түрлерін дамыту үшін тартымды табиғи және мәдени-тарихи ресурстарды анықтау және зерттеу.
• Тұрақты туризм үлгілерін әзірлеу: Туризмнің қоршаған ортаға және жергілікті халыққа әсерін зерттеу, жағымсыз әсерлерді барынша азайтатын тұрақты туризмді дамыту стратегияларын әзірлеу.
• Туристік қызметті кеңістіктік ұйымдастыру: Туристік ағындарды аумақтық ұйымдастыруды талдау, туристік маршруттар мен инфрақұрылымды дамыту.

8. Геоэкология:

• Экологиялық тәуекелдерді бағалау және болжау: Қоршаған ортаны ластау көздері мен факторларын (ауа, су, топырақ) зерттеу, олардың халықтың денсаулығы мен экожүйеге әсерін бағалау.
• Қоршаған ортаны бақылау және бақылау әдістерін әзірлеу: Қоршаған ортаның жай-күйін бақылау және қоршаған ортаны қорғау шараларының тиімділігін бағалаудың заманауи әдістері мен технологияларын қолдану.
• Тұрақты даму және экологиялық қауіпсіздік мәселелері: Экономикалық даму мен қоршаған орта жағдайы арасындағы байланысты зерттеу, аймақтың тұрақты дамуының тұжырымдамалары мен стратегияларын әзірлеу.

9. Гидрохимия және судың сапасы:

• Табиғи сулардың химиялық құрамын зерттеу: Жер үсті және жер асты суларының химиялық құрамын талдау, ластау көздерін анықтау және суды пайдаланудың әртүрлі түрлері үшін су сапасын бағалау.
• Судың сапасын бақылау және болжау: табиғи және антропогендік факторлардың әсерінен оның химиялық құрамының өзгеруін болжау үшін су сапасының мониторингі жүйелерін және модельдерін әзірлеу.
• Судың сапасын тазарту және жақсарту әдістерін әзірлеу: Ағынды суларды тазартудың және ауыз судың сапасын жақсартудың тиімді технологияларын зерттеу және енгізу.

10. Геоақпараттық технологиялар:

• Географиялық есептерді шешу үшін ГАЖ әзірлеу және қолдану: Әртүрлі зерттеу салаларында географиялық деректерді кеңістіктік талдау, модельдеу, картаға түсіру және визуализациялау үшін географиялық ақпараттық жүйелерді пайдалану.
• Қашықтықтан зондтау деректерін қолдану: табиғи және антропогендік процестерді бақылау, қоршаған орта мен жер ресурстарының жағдайын бағалау үшін спутниктік және аэроғарыштық суреттерді пайдалану.
• Географиялық ақпарат базалары мен геопорталдарды құру және қолдау: Географиялық ақпаратқа қол жеткізуді қамтамасыз ету үшін кеңістіктік деректер базалары мен веб-қызметтерді әзірлеу және басқару.

11. Экономикалық география:

• Экономиканы кеңістіктік ұйымдастыру: Орталық Азия елдерінің экономикасының аумақтық құрылымын, өндіргіш күштердің орналасуын, экономика салаларының дамуын және экономикалық аудандардың қалыптасуын зерттеу.
• Аймақтық экономика мен аймақаралық қатынастарды талдау: Жеке аймақтардың әлеуметтік-экономикалық дамуын, олардың мамандануы мен өзара әрекеттесуін зерттеу.
• Көлік географиясы және логистикасы: көлік жүйелерін, жүк және жолаушылар ағындарын зерттеу, оңтайлы логистикалық тізбектерді әзірлеу.

12. Топонимика:

• Географиялық атаулардың шығуы мен эволюциясын зерттеу: Орталық Азия топонимдерінің лингвистикалық және тарихи-географиялық талдауы, олардың мәні мен мәдени маңызы.
• Географиялық атауларды картаға түсіру және стандарттау: географиялық атаулардың картографиялық көрінісін жақсарту және олардың емлесі мен қолданылуының стандарттарын әзірлеу.