Іле Алатауындағы қар көшкіні қаупін болжаудың сапасын бағалауда социологиялық сауалнаманы қолдану

Main Article Content

Виктор Благовещенский
Виталий Жданов

Аңдатпа

Социологиялық сауалнама деректері негізінде қар көшкіні қаупін болжаудың сапасын бағалау нәтижелері қаралды. Көшкін қаупінің болжамы жасанды интеллектті пайдалана отырып, география және су қауіпсіздігі институтында әзірленген әдістеме бойынша жасалды. Көшкін қаупінің деңгейі халықаралық 5 балдық шкала бойынша бағаланды. Қар көшкіні қаупі туралы болжам әлеуметтік желілерде қар көшкіні Бюллетені ретінде таратылды. Көшкін болжамдарының сапасын бағалау үшін пайдаланушылар арасында социологиялық сауалнама жүргізілді. Сауалнамаға 214 адам қатысты-туристер, альпинистер және шаңғышылар. Респонденттердің 93% - ы қар көшкіні қаупі туралы болжамдарды үнемі қарап отырады, ал респонденттердің 71% - ы қар көшкіні қаупі жоғары болған кезде тауға шығудан бас тартуға дайын. Тұтынушылардың көпшілігі (82%) Қазақстанның қар көшкініне қарсы қызметінің жұмысын оң бағалайды.

Article Details

Бөлім
Гляциология и геокриология
##submission.authorBiographies##

##submission.authorWithAffiliation##

География ғылымдарының докторы, табиғи қауіп-қатерлер бас ғылыми қызметкер

(«География және су қауіпсіздігі институты» АҚ, Алматы, Қазахстан)

victor.blagov@mail.ru

##submission.authorWithAffiliation##

Техникалық ғылымдарының кандидаты, табиғи қауіп-қатерлер аға ғылыми қызметкер

(«География және су қауіпсіздігі институты» АҚ, Алматы, Қазахстан)

zhdanovvitaliy@yandex.kz

##submission.citations##

Руководящий документ 52.27.284-91. Методические указания. Проведение производственных (оперативных)

испытаний новых и усовершенствованных методов гидрометеорологических и гелиогеофизических прогнозов / Ред.

В. Кузьменко. – Ленинград: Гидрометеоиздат, 1991. – 150 с.

Хандожко Л.А. Оценка успешности метеорологических прогнозов. Учебное пособие / Под ред. В. И. Воробьева.

– Ленинград: изд. Политехнического института, 1977. – 68 с.

Практическое пособие по прогнозированию лавинной опасности. – Ленинград: Гидрометеоиздат, 1979. – 200 с.

Практическое пособие по прогнозированию лавинной опасности в Казахстане / Под ред. Е. И. Колесникова. –

Алматы: РГП «Казгидромет», 2005. – 262 с.

Жданов В.В. Анализ ошибок снеголавинных наблюдений и прогнозов // Вопросы географии и геоэкологии. –

– № 3. – С. 52-55.

Акимов В., Новиков В., Радаев Н. Природные и техногенные чрезвычайные ситуации: опасности, угрозы, риски.

– Москва: ЗАО ФИД «Деловой экспресс», 2001. – 324 с.

Управление риском. Риск, устойчивое развитие, синергетика / В.А. Владимиров, Г.Г. Малинецкий, А.В. Подлазов и др. – М.: Наука, 2000. – 432 с.

Василенко С.Л. Проявления принципа Парето в сфере централизованного питьевого водоснабжения // Матеріали Міжнарод. наук.-практ. конф. «Водопідготовка, водопостачання, водовідведення» IV Міжнародного водного форуму Аква – Україна 2006». – К.: Укр. Водна асоціація, 2006. – С. 165-167.

Morgan A., Haegeli P., Finn H., Mair P. A user perspective on the avalanche danger scale – Insights from North

America // Nat. Hazards Earth Syst. Sci. – 2023. – No. 23. – P. 1719-1742. https://doi.org/10.5194/nhess-23-1719-2023

Медеу А., Благовещенский В., Жданов В. Инновационные технологии оценки и прогноз уровня лавинной

опасности в горах Иле Алатау // Хабаршы. География сериясы. – 2021. – № 2(61). – С. 76-87. https://doi.org/10.26577/

JGEM.2021.v61.i2.07

Blagovechshenskiy V., Medeu A., Gulyayeva Т., Zhdanov V., Ranova S., Kamalbekova A., Aldabergen U. Application

of Artificial Intelligence in the Assessment and Forecast of Avalanche Danger in the Ile Alatau Ridge // Water. – 2023. – № 15,

issue 7. – P. 1438. https://doi.org/10.3390/w15071438.

Рекомендации по предоставлению данных о неопределенности прогнозов. // Бюл. Всемирной метеорологической организации. PWS18 WMO/TD. – № 1422. – 50 с.

URL:https://www.kazhydromet.kz/ru/storm [Электронный ресурс, дата обращения 25.09.2023 г.]. Штормовые

предупреждения на официальном сайте РГП Казгидромет.

Brabec B., Meister R. A nearest-neighbor model for regional avalanche forecasting // Ann. Glaciology. – 2001. –

No. 32. – P. 130-134. Doi: 103189/172756401781819247

Cagnati A., Valt M., Soratroi G., Gavaldà J., SelléS C.G. A field method for avalanche danger-level verification // Ann.

Glaciology. – 1998. – No. 26. – P. 130-134. doi: 10.3189/1998AoG26-1-343-346

Schweizer J., Mitterer C., Techel1 F., Stoffel1 A., Reuter B. On the relation between avalanche occurrence and

avalanche danger level // The Cryosphere. 2020. No. 14. P. 737–750. doi: 10.5194/tc-14-737-2020

Dan Singh, Ashwagosha Ganju. Expert system for prediction of avalanches research // Communications current

science. – 2008. – Vol. 94, No. 8. – P. 1076-1081.

Черноус П.А. Государственное регулирование оценивания лавинной опасности в России // Гидросфера. Опасные процессы и явления. – 2020. – Т. 2, № 3. С. 295-304.

Кондратьева Н.В., Аджиев А.Х., Федченко Л.М., Узденова А.Б. Методика фонового прогноза лавинной опасности для территории горных районов Республики Ингушетия и Чеченской Республики. – 2021. – Т. 15, № 3. – С. 50-63.