Қазақстан Республикасы Түркістан облысының табиғи аймақтарындағы климаттың өзгеруі
Article Sidebar
Main Article Content
Аңдатпа
Мақалада облыс аумағында орналасқан метеорологиялық бекеттер бойынша 1940- 2020 жылдарға арналған көпжылдық климаттық деректер негізінде Қазақстан Республикасының Түркістан облысының табиғи аймақтарындағы климаттың өзгеруін бағалау бойынша зерттеудің ғылыми нәтижелері келтірілген. Зерттеу барысында табиғи аймақтардағы климаттың өзгеруін бағалаудың сыналған отандық, халықаралық және авторлық әдістері климаттық көрсеткіштердің белгіленген уақыт сериясының графиктерін және алынған сызықтық тренд теңдеулерін құру негізінде қолданылды. Зерттеу нәтижелері Түркістан облысының барлық табиғи аймақтарындағы ауаның орташа жылдық температурасы ұлғаятының, ал жылдық жауын-шашын мөлшері азаятынын көрсетті, нәтижесінде бұл ауыл шаруашылығы алқаптарының өнімділігіне әсер етеді.
Article Details
##submission.citations##
Karl T.R., Trenberth K.E. Modern global climate change // Science. – 2003. – Vol. 302, No. 5651. – P. 1719-1723.
Chen I.C., Hill J.K., Ohlemüller R., Roy D.B., Thomas C.D Rapid range shifts of species associated with high levels of
climate warming // Science. – 2011. – Vol. 333, No. 6045. – P. 1024-1026.
Харламова Н.Ф. Определение тенденции региональных изменений климата при изучении экономических и
социально-гуманитарных аспектов развития Большого Алтая // Ползуновский альманах. – 2011. – № 3. – С. 134-137.
Tursunova A., Medeu A., Alimkulov S., Saparova A., Baspakova G. Water resources of Kazakhstan in conditions of
uncertainty // Journal of Water and Land Development. – 2022. – No. 54.
Medeu A., Scorintseva I., Bassova T., & Krylova V. Assessment of supply sufficiency of agricultural lands by water
resources // International Multidisciplinary Scientific GeoConference: SGEM. – 2017. – Vol. 17. – P. 125-131.
Lioubimtseva E., Henebry G. M. Climate and environmental change in arid Central Asia: Impacts, vulnerability, and
adaptations // Journal of Arid Environments. – 2009. – Vol. 73, No. 11. – P. 963-977.
Ежегодный бюллетень мониторинга состояния и изменения климата в Казахстане. – Астана: Национальная гидрометеорологическая служба Республики Казахстан, 2020.
Смирнова Н.С. Научно-прикладной справочник по климату СССР. – Ленинград: Гидрометеоиздат, 1990.
Отнес Р.К. Прикладной анализ временных рядов: Основные методы. – 1982.
Ивченко Г.И., Медведев Ю.И., Чистяков А.В. Математическая статистика в задачах. Около 650 задач с подробными решениями. – М.: Ленанд, 2015. – 320 с.
Kuderin A., Skorintseva I., Bassova T., Krylova V., Krasnoyarova B. Landscape planning of the Kazaly irrigation array
of Southern Kazakhstan // European Journal of Geography. – 2019. – Vol. 10, No. 1.
Zheleznova I., Gushchina D., Meiramov Z., Olchev A. Temporal and spatial variability of dryness conditions in
Kazakhstan during 1979-2021 based on reanalysis data // Climate. – 2022. – Vol. 10, No. 10. – P. 144.