АДАМ ДЕНСАУЛЫҒЫНА ЖӘНЕ ӨМІР САПАСЫНА ҚОРШАҒАН ОРТА ӘСЕРІ (ӘЗІРБАЙДЖАН РЕСПУБЛИКАСЫ ҮЛКЕН КАВКАЗ МЫСАЛЫ НЕГІЗІНДЕ)
Article Sidebar
Main Article Content
Аңдатпа
Аннотация. Өмір сүру сапасын анықтайтын көрсеткіштер жүйесінде денсаулық маңызды орын алады. Денсаулық сақтау көрсеткіштерін жақсарту мәселелері әсіресе Әзірбайжан Республикасының әлеуметтік-экономикалық дамуында маңызды рөл атқаратын және өмір сүру деңгейі, демографиялық және еңбек әлеуеті жоғары Үлкен Кавказ провинциясы үшін өзекті болып табылады. Үлкен Кавказ аймағындағы денсаулық сақтаудың аумақтық ұйымдастырылуы, қоршаған ортаның ерекшеліктері және олардың өмір сүру сапасына әсері зерттелді. Статистикалық материалдар негізінде облыста тұратын халық арасында аурулардың таралу көрсеткіштері зерттелді. Жұқпалы аурулардың таралуына негізінен атмосфералық ауаның ластануы әсер етеді, сондықтан олардың арасындағы байланыс зерттелді. Адам дамуының индексі мен қоршаған орта арасындағы байланыс және оның өмір сүру сапасына әсері зерттелді. Облыста стационарлық көздерден шығатын қалдықтардың көлемі азайғаны анықталды. Ауаның ластануы халықтың денсаулығына тікелей әсер етеді. Осылайша, атмосфераға шығарылатын қалдықтардың аз мөлшері адам дамуы индексінің жоғары мәндеріне сәйкес келеді. Дәлірек айтқанда, олардың арасындағы корреляция теріс, ал детерминация коэффициенті 0,857, яғни тәуелділік 85% деңгейінде анықталады.
Article Details
##submission.citations##
Regions of Azerbaijan, Statistics publication. Baku: State Statistics Committee of the Republic of Azerbaijan. 2005. – 714 p.
Regions of Azerbaijan, Statistics publication. Baku: State Statistics Committee of the Republic of Azerbaijan. 2022. – 844 p.
Demographic indicators of Azerbaijan, Statistics publication. Baku: State Statistics Committee of the Republic of Azerbaijan. 2022. – 532 p.
Geography of the Republic of Azerbaijan “Regional Geography” Volume III. Edited by аkad. R. M. Mammadov. Baku: Europe, 2015. – 400 p.
Eminov Z. N., Rzayeva S. I. The modern situation of the quality of life of the population in the Republic of Azerbaijan. - Baku: Region Press, 2022. – 240 p.
Rzayeva S.I. The influence of natural-geographical conditions on the spread of oncological diseases in the Shaki-Zagatala economic region // Materials of the scientific conference on “Demographic development in the Republic of Azerbaijan: prospects of population settlement and regional problems”. -Baku, 2016. – Р. 273 – 280 (in Az)
Huseynova T. M. Problems of the influence of the ecological situation on the quality of life of the population in the Greater Caucasus region / Materials of the scientific-practical conference dedicated to the 100th anniversary of Prof. N. Sh. Shirinov on “Man and relief as the main part of natural development”. - Baku, 2022. – P. 185 – 195.
Huseynova T. M. An evaluation of the life quality and human development index (on the example of the Greater Caucasus province of the Republic of Azerbaijan) / Geography and tourism. - Kyiv, 2022. – № 68. –Р. 29 – 37
Ismayilov T. Use of nature and ecological problems in Azerbaijan. - Baku, 2009. – 195 p.
Guliyev C. B., Abdullayev R. S., Rizayeva M. H., Allahverdiyeva A. U. Living standards in a competitive economy and socio-economic problems of its qualitative improvement. - Baku: Europe. 2014. – 198 p.
Guliyev J. B. Living standards: socio-economic factors that cause and reduce poverty. Baku: Europe. 2011. – 240 p.
Muradov Sh. M. Human potential: basic trends, realities, problems. - Baku: Science, 2004. - 656 p.
Nasibov Y., Hashimov E., Bayramov A. The analysis of theoretical conceptual fundamentals of geoinformation system // National Security and Military Sciences. - 2018. - Vol. 4. – №1. – Р. 34 – 46.
Vasnev S. A.Statistics: Study Guide. – Moscow: MGUP, 2001. – 170 с.
Salimov M. Sh. Assessment of the quality of life of the population in the region: PhD dissertation on the Economical Sciences. – Saransk, 2004. –168 p.
Ryumina E. V. Ecological aspects of assessing the quality of life // Regional Economics. - 2016. –T. 12, vol. 4 – Р. 1113 – 1122.
UNDP, Human Development Report, 2020. – 412 p.
Faka A. Assessing Quality of Life Inequalities. A Geographical Approach / International Journal of Geo-Information. – 2020. Volume 9. – 600 р.
Quality of life: facts and views. // Eurostat Statistical books. 2015. – 268 p.
Environment in Azerbaijan. Statistics publication. Baku: SSC. 2022. – 139 p. Internet resource https://www.stat.gov.az/source/environment/
Healthcare, social protection and housing conditions in Azerbaijan. Statistics publication. Baku: SSC. – 2022. 261 p. Internet resource https://www.stat.gov.az/source/healthcare/
"Globaldatalab" (Global Data Laboratory) project created with the support of the European Research Council. Subnational HDI data of Azerbaijani regions. Internet resource https://globaldatalab.org/shdi/table/shdi/AZE/